Afscheid van Marokko

Vandaag, onze laatste dag in Marokko, doen we het rustig aan. We slapen uit tot half 9, gaan ontbijten en zoeken dan een benzinestation op om onze auto te laten wassen, zodat we de auto morgen weer in dezelfde staat kunnen inleveren als we deze in Casablanca gekregen hebben. Een auto laten wassen blijkt hier in Marokko een hele happening. We moeten 20 minuutjes wachten, omdat er op dat moment een andere auto wordt gewassen. Dan is onze auto aan de beurt. De auto wordt op een verhoging gereden en dan handmatig volledig gewassen en gereinigd, zowel van binnen als van buiten. De autowassers bieden ons een kop thee aan die eigenlijk voor hen zelf bedoeld is. Ze vinden het wel grappig twee van die toeristen die hun auto zo nauwlettend in de gaten houden. Het hele wasproces neemt al snel zo’n 30 minuten in beslag. De waterslang met borstel wordt zelfs op de zittingen gebruikt. Ook wordt de auto volledig opgepoetst. Een klein uur nadat we het benzinestation zijn binnen gereden, is de auto schoon en rekenen we een kleine 3 euro af.

We zoeken het zwembad op, Dirk neemt nog een laatste duik en we lezen twee uurtjes. De zon is inmiddels weer gaan schijnen. Rond twee uur lopen we richting het Djemaa el-Fna plein. In tegenstelling tot gisteravond, toen het plein nat en uitgestorven was, heerst er nu weer een gezellige drukte. We eten iets op het plein en doen dan een laatste rondje over de soukhs. We brengen nog een bezoek aan de Ali ben Youssef Medersa, een 14e eeuwse theologische school waar 900 studenten woonden, leefden en studeerden. In tegenstelling tot de Medersa in Fez mogen we hier ook de slaapvertrekken bezichtigen en krijgen we een beeld van de leefwijze van de studenten die hier ooit woonden en studeerden. Een foto aan de muur met bijbehorende tekst informeert ons dat onze koning en koningin niet zo lang geleden ook een bezoek hebben gebracht aan de Medersa. Na een bezoek aan het naastgelegen Marokkaanse museum, ooit een paleis, later een meisjesschool, drinken we nog een kop Marokkaanse thee op het Djemaa el-Fna plein en eten aansluitend nog iets bij een verderop gelegen restaurant. Dan lopen we terug naar ons hotel om onze spullen bij elkaar te pakken voor de terugreis.

Na 22 dagen zit onze rondreis door Marokko erop. Morgen vertrekt ons vliegtuig om 9.50 uur van Marrakech Airport om ons naar Amsterdam te vliegen. Rond 18.00 uur hopen we dan weer onze voordeur in Elsloo te openen. Marokko was voor ons een bijzondere reis: afwisselend en indrukwekkend met een prachtige natuur, maar soms ook bizar, hectisch en verwarrend vanwege de cultuurverschillen en de wijze waarop mensen hier in het leven staan. We zijn veel vriendelijke mensen tegengekomen maar tegelijkertijd ook een aantal opmerkelijk onvriendelijke mensen. Marokko, een land dat zo dichtbij Europa ligt maar er tegelijkertijd ook zo ver vanaf staat. Veel armoede ook. Mensen die onder golfplaten slapen of van opgestapelde stenen een huis hebben gebouwd, een huis dat geen zware regenbui of storm zal doorstaan. Jonge en oude mensen die bedelen om geld, water of brood. Veel afval op straat en langs de wegen. Tegelijkertijd zijn we in elke accommodatie altijd zeer vriendelijk en gastvrij onthaald met een kop Marokkaanse thee. Het eten was niet heel afwisselend, vaak wel erg lekker: tajines, broschettes, Marokkaanse salade, olijven, Marokkaanse ronde broden, muntthee en verse jus d’orange maakten voor 90% deel uit van onze lunch of diner. Het reizen met een auto is ons goed bevallen. Het gaf veel vrijheid en heeft ons mogelijk gemaakt in 3 weken nagenoeg het hele land te zien. Het is dan ook goed zo. Morgen gaan we lekker weer naar huis. We hebben zin jullie allemaal weer te zien!